Monday, November 20, 2017

Knowledge of Sexuality and Reproductive Health of People with Physical Disabilities in Vietnam

Abstract

This paper discusses the knowledge of sexual and reproductive health among people with physical disabilities in Vietnam. A qualitative research design was adopted. In-depth interviewing and photo elicitation methods were used to collect stories from 20 participants. The findings suggest that without formal education about sexual and reproductive health people with physical disabilities in Vietnam gain knowledge through their experiences and from informal sources of information. Participants perceived safe sex to include contraceptive methods, prevention of sexually transmitted diseases, having orgasm together and finding balance between health and sexual needs. Participants related reproductive health to fertility, restriction of family size, sexually transmitted diseases, and self-care in pregnancy. Reasons for insufficient knowledge included limited education due to: disability and poor family background; limited education on sexual and reproductive health issues; absence of family and community discourse about sexual and reproductive health; and lack of information resources. Participants acknowledged that their knowledge was inadequate. They wanted to know more about sexual and reproductive health but lacked access to the relevant information. Health care providers, researchers, and policy-makers in Vietnam should address the gaps in sexual and reproductive health care knowledge among people with disabilities in Vietnam and those that provide care to them.
Please see more at the link below:



Friday, November 17, 2017

HÀNH TRÌNH CON CHỮ - 2: Học cấp 2 - 3

Cái thời đi học của mình, mỗi cấp học đều phải thi tốt nghiệp và chuyển cấp. Thi tốt nghiệp cấp 1 xong, mình phải ra tận trường Vạn Lương 1, ngay cầu Hiền Lương để thi chuyển cấp để lên cấp 2. Ngày đi thi, ba má chở mình đi thi. Vào phòng thi, mình vần A nên ngồi ngay bàn đầu tiên, ngay mép cửa lớp. Thế là, vừa làm bài thi, vừa ngó ra ngoài coi xem ba má đứng ở đâu (ha ha ha). Hồi đó, thi chuyển cấp quan trọng lắm, nên ba mẹ lo lắng như con đi thi đại học bây giờ vậy. 

Rồi mình cũng đậu và vào học tại trường Trung học cơ sở Lê Hồng Phong (thuộc thôn Tân Đức, xã Vạn Lương). Cái trường bây giờ không còn nữa mà đã bị đập đi để xây bệnh viện Huyện. 

Khi biết tin mình được tiếp tục đi học, mình mừng lắm. Lúc ấy, chị hai mình đã phải bỏ học vì kinh tế gia đình hạn hẹp. Thế nên, mình cứ nghĩ trong đầu rằng: "học luôn cho cả phần của chị". Rồi mình lại lo lắng, trường xa, không thể đi bộ được. Vậy ai chở mình đi? Thế rồi mình lại cố gắng tập đi xe đạp với hy vọng có thể tự đạp xe đến trường. Trường không quá xa, chỉ tầm 5-6km thôi, nhưng với mình, đạp được xe tới trường trong cái gió lào vù vù nóng rát thì thật là "phiu phiu" luôn. 

Khoảng thời gian học tại trường này, đa phần là ba má và chị hai thay phiên nhau đưa đón mình đi học. Mình có nhiều bạn tốt hơn. Khi ba má và chị không đón đưa mình được thì các bạn ấy chở mình đi và đưa mình về tận nhà. Cũng có khi là những người cô, người chú, người anh hàng xóm đưa đón mình đi học. Những lúc ấy, thật an toàn làm sao!

Và chuyện chỉ xảy ra khi mình tự đi một mình. Mình cứ quyết tâm, dù có thế nào, mình vẫn đi học. Muộn cũng được, nhưng vẫn đến lớp. Rồi mình thọt lên chiếc xe đạp cà tàng đi học. Đoạn đường cứ như dài ra khi gặp gió thổi ngược. Đạp cong cả đít lên mà xe chỉ nhích chút ít. Có khi, gió mạnh quá, phải xuống dắt bộ. 

Tại trường này, mình bị bạn (khác xã) đánh. Nó trêu ghẹo thì thôi đi, đằng này, nó đánh nữa mới ác. Có lần, mình méc cô giáo chủ nhiệm. Cô bảo mình: Thôi thì em ráng tránh mặt nó đi, nó bị khùng mà!... Thôi, cô không giải quyết được thì mình tránh vậy. 

Mà thật ác, nó đánh mình vì lý do không đẩu không đâu. Nó kêu mình chỉ bài nó làm kiểm tra, mình không chỉ, nó đánh. Nó bảo lấy cái tay ra cho nó coi bài để nó chép (đang kiểm tra), mình không cho, nó nhào lên (vì nó đang ngồi sau lưng) giật lấy bài kiểm tra của mình và xé nát. Thực ra, mình chẳng "ki bo" gì, các bạn khác mình cho coi thoải con gà mái, coi được gì thì coi, chép được gì thì chép. Nhưng với cái thằng đó, mình ghét nên mình không cho. 

Mình càng không cho nó chép bài, nó càng hung hăng. Nó xé sách mình, vẽ hầm bà lằng trong tập viết của mình, đổ mực vào cặp táp của mình. Rồi nó xé giấy, ghi chữ què này què nọ, rồi dán lên lưng mình... Mình vẫn mặc kệ. Mình vẫn đi học. Rồi có lần, nó xả xì lốp xe đạp của mình. Nó tháo sợi xích xe đạp ra.. Mình vẫn kệ, vẫn đi học đều.

Sợ nhất là một lần, mình đi học về, đi ngang qua cái Dốc Thị. Khu vực này "thiệt là nguy hiểm". Nguy hiểm vì nó "giang hồ" trong con mắt mình. Mình đang lui cui dắt cái xe đạp lên dốc, vì dốc cao, đạp không nổi. Thì thình lình ở đâu vài ba thằng từ trong cái quán kế bên chạy ra, trêu đùa mình. Bất chợt, chúng ném vào người mình 1 bịch nước. Mình ướt từ trên xuống dưới... rồi cay.. rồi nóng.... Tía má ơi, bịch nước ớt!

Về tới nhà, má hỏi: Sao ước mem vậy con? Mình nói: Dạ tại con uống nước bị đổ... Mình nói dối.... Mình biết, nếu mình nói thật, cả nhà sẽ lo lắng lắm.... và có khi vì bảo vệ mình mà cho mình nghỉ học cũng nên... Thế nên, cứ im lặng và đi học. 

Rồi mình cũng học sắp xong cấp 2. Hồi đó, các bạn chuẩn bị thi tốt nghiệp và chuyển cấp đều được nhà trường khuyến khích đi học phụ đạo (học thêm). Mình thì nghèo mà... nên học xong buổi sáng, thì ở lại buổi chiều để học lén. Có lần cô giáo dạy văn biết được, nên cô kêu con gái cô (học cùng lớp mình) dẫn mình về nhà cô ăn cơm trưa. Nhà cô cũng nghèo... mình thì ngại. Nhưng đói thì vẫn ăn (he he he). 

Có một lần, nhà cô ăn cơm với mắm cái (mắm cá cơm, sắp thành mắm nêm í).... Mình thì không ăn được mắm này. Cô thầy nhiệt tình, gắp con cá cho vào chén cơm của mình... Mình ực con cá một phát mà rưng rưng... 

Học lén mãi cũng bị phát hiện... Bình thường, mình núp dưới gốc dừa, kế bên có cái cửa sổ, gần cuối phòng học. Hôm đó, thầy dạy môn Vật lý. Mình đang ngồi dưới đất, lui cui giải bài tập thầy cho. Rồi thình lình nghe giọng thầy... thật là gần. Thầy nói: A ha, học lén phải không? Mình đứng hình, không nói được gì. Hôm sau, thầy cho vào lớp ngồi. 

Thoắt cái, mình cũng xong tốt nghiệp cấp 2 và đậu chuyển cấp vào cấp 3. Mình học tại trường Trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng. Ô la la, nó là ngôi trường danh tiếng trong huyện đó nghen. Trường này cách nhà 11km. Mình không có khả năng đạp xe xa như vậy, nên mình dọn hẳn ra nhà ngoại ở. Trường mới, bạn bè mới. Ở đây, mình có thiệt nhiều bạn tốt, rất tốt. Các bạn và các thầy cô giúp mình nhiều thứ. Tuy nhiên, cũng có vài bạn trêu đùa khuyết tật của mình. Mình mặc cảm nhiều hơn. Ở cái tuổi này, mình đã có những rung động... Dù bạn bè tốt, nhưng vì mặc cảm, mình đã thu mình lại, chỉ để học và học là niềm vui vô hạn. Mình như lẩn trốn cả thế giới chỉ để học.

Rồi mình cũng xong cấp 3 và chuẩn bị thi đại học...

(Còn nữa)

Melbourne, 17/11/2017
Từ An

HÀNH TRÌNH CON CHỮ - 1: Học cấp 1

Mình vốn sinh ra trong một gia đình nghèo về kinh tế nhưng giàu truyền thống hiếu học. Ông nội mình xưa kia là nhà Nho "chính hiệu", được người trong làng gọi là Thầy Lễ. Cuộc sống nhẹ nhàng trôi đi cho đến một ngày -  Cộng sản vào giải phóng miền Nam. Cái thời chiến tranh và chuyển đổi chế độ nó loạn lạc lắm. Ông nội mình chỉ quen cầm bút. Nay buộc chuyển sang cầm cuốc (làm nông), ông không "quen tay" nên cuộc sống mãi hoài nghèo đói. Rồi ông qua đời. Bà nội, các cô và ba mẹ mình làm đủ thứ nghề chân tay đến buôn bán để mưu sinh cho cả đại gia đình. Cuộc sống chật vật lắm!

Rồi mình được sinh ra đời, vẫn còn trong cái thời bao cấp. Nhà vẫn nghèo, vẫn là cơm độn các thể loại củ và hạt. Khi thì củ mì (sắn), khi thì củ khoai lang, khi thì bắp (ngô)... 

Năm lên 4 tuổi, mình mắc bệnh sốt bại liệt và để lại di chứng suốt đời. Hồi đó, bao nhiêu của cải dành dụm trong nhà đã đội nón ra đi vì mình. May mắn thay, với nỗ lực không mệt mỏi của gia đình trong việc tìm thầy điều trị, mình đã từ 1 đứa nằm liệt giường, chỉ biết ngọ nguậy cái đầu, đã đứng lên được và bước đi trên đôi chân xiêu vẹo. Với ba mẹ, vậy là ông trời đã có mắt! 

Rồi mình lớn lên với tâm hồn ngây thơ và trong sáng. Chơi chung và quánh (đánh) lộn với mấy đứa trong xóm. Mình chả quánh được gì chúng nó, chủ yếu là ... nhào dzô để ngắc và nhéo... và cả cắn nữa.... Và mình luôn thắng vì mình ... dai như đỉa (hahaha)
Rồi một ngày mình thấy mấy đứa chơi chung được mặc đồ đẹp, được đeo cái cặp táp và đi đến trường. Chị hai mình cũng đi học. Và mình thèm đến trường như các bạn. Rồi một ngày đẹp trời, mình cũng được đến trường! la la la 

Nghe má kể: Hai chị em nó đi học, mà ngày nào đi học về, cũng chỉ toàn là nghe chị hai nó méc với bà nội là "thằng Quân đánh con". Thằng Quân là thằng con của bà hàng xóm. Thế là chị hai được bà nội dẫn qua nhà thằng Quân và méc vốn với ba mẹ nó. Ha ha ha, chị hai hả hê nghen. Má chưa bao giờ nghe con An nó méc bà nội nó cái gì cả.... 

Và những gì mình không méc... là những gì mình không thể hoặc không dám chia sẻ với gia đình... mãi cho tới bây giờ...
Hồi mình học cấp 1, mình luôn bị các bạn trêu đùa và chọc ghẹo. Mình chẳng bao giờ được yên thân. Các trò đùa của các bạn thấy thật "ác" - theo đúng nghĩa của từ. 

Các bạn ấy đánh mình. Hồi nhỏ, mình quánh lộn ghê lắm. Thú nhận là mình không có hiền lành gì đâu nghen (ha ha ha)... rồi khi đi học, cô giáo bảo "đánh nhau với bạn là không tốt". Thế là từ đó trở đi, mình hiền như que củi. Bị bạn đánh mà không dám đánh trả. Rồi đi méc cô. Cô la bạn... Đi học về, bạn chặn đường đánh tiếp... Riết rồi chẳng thèm méc cô... Mình chọn giải pháp tránh mặc chúng nó. Và mình đã ráng đi học thiệt sớm và về thiệt trễ để không phải gặp chúng nó. 

Nhưng mình vẫn bị đánh vào những giờ ra chơi... tời quơi!!! Những lúc tới giờ ra chơi, tất cả học sinh đều phải chạy ra sân tập thể dục. Đó là quy định. Mình không là ngoại lệ. Thế là mình đi ra, các bạn ấy chen lấn nhau, chạy ào ra và cố tình xô đẩy cho mình ngã ra đất, rồi chúng ôm nhau cười. 

Rồi những khi đi ngoài đường, có khi là đi mua bịch muối hoặc chai mắm cho má, cũng bị chúng nó chặn đường đánh. Trêu ghẹo cho đã rồi nhào dzô đánh. Có một lần, mình đi mua cho má bịch đường. Trên đường đi, bị chúng nó chặn lại đánh. Mình sợ ... không dám về, nên đã lủi vào 1 lớp mẫu giáo, ngồi lì ở trỏng cho đến khi cô giáo dạy xong rồi chạy theo cô về, vì cô về ngang nhà mình. 
Một lần khác, lúc đang đi học về, sắp tới nhà rồi, chỉ còn 1 con đường luồn nhỏ (hẻm) nữa là tới. Vậy mà cũng bị ba đứa con gái (lớn hơn mình) chặn lại trêu ghẹo, quẳng rác vào người và chửi mình bằng những từ khó nghe (mất dạy). Mình cố đi, chúng nó không cho đi. Mình thôi kệ, ráng chịu trận vì nhà rất gần. 

Rồi chúng nó biết con đường mình đi học, chúng nó đào 1 cái hố nhỏ để bẫy mình. Mình đạp vào hố, ngã sấp mặt luôn, trẹo chân (bong gân), rồi nghỉ học. Hồi đó, mình bị trẹo chân như cơm bữa. Chân suốt ngày bó thuốc (thuốc nam). 

Vậy đó, nhưng mình đã không bỏ học. Dù nắng dù mưa hay bão, miễn là thầy cô đến lớp dạy là mình có mặt để học. Hồi đó, ráng học để lấy điểm 10, để đem về khoe ba má. Nhỏ nhoi vậy thôi mà nó đã che lấp hết cả những trận đòn kia. 

Thắm thoát, mình cũng đã học xong lớp 5 và chuẩn bị lên cấp 2

(Còn nữa)

Melbourne, 17/11/2017
Từ An

P/S: Những đứa hồi đó quánh mình, mình nhớ hết, tên và mặt chúng nó. Cách đây mấy năm, mình có gặp lại 1 thằng. Rồi nó hỏi mình: "Hồi đó tui thường quính bà, tại tui không có hiểu được. Bà còn giận tui hông? Xin lỗi bà nhan!". Vậy đó, nó nhẹ nhàng thôi... quá khứ, hãy để nó trôi đi! 

Bio-summary

I was a lecturer at the Sociology Department at Binh Duong University. I taught subjects such as Research Sociology Method, Statistical Package for Social Science and General Social Work as well as general sociology. I was previously the Head of Representative Office at the Southern Environment and Technology Economy Science Union (Vietnam), where my main duties where in the human resources management, implementation and monitoring of research projects. And was previously a project assistant in the “Leadership for women with disability” project which is part of the “Disability Resource and Development” project in Vietnam. 
My Master of Health Sciences thesis at La Trobe University (Melbourne) is titled "Sexual and Reproductive health of people with physical disabilities in Ho Chi Minh City, Vietnam". 
My Master of Sociology thesis is titled “Sexual issues of people living with disabilities in Hochiminh City, Vietnam” and My Bachelor of Sociology thesis was “Gender issues in families of people with disabilities in Hochiminh City, Vietnam”. Both degrees i got from Vietnam National University- Brand Ho Chi Minh City - HCM University of Social Sciences and Humanities. My most recent volunteer work was volunteer researcher at CBM Australia where I helped update DID (Disability Inclusive Development) Stats and Facts, which included statistics and facts about people with disabilities around the world. 
I am currently undertaking a Doctor of Philosophy through Monash University.

Updated 17/11/2017

Những chuyện liên quan đến Anna: 3 - CON ĐI HỌC

Con đi học đã được 3 tuần, nhưng đúng ra là chỉ có 5 ngày trong suốt 3 tuần ấy.
Tuần đầu tiên, con đi 1 ngày. Rồi lần lượt là 2 ngày/ tuần. Con đi học khi con chỉ 11 tháng... Giờ con sắp thôi nôi rồi. Ai cũng bảo mẹ: "Sao cho con đi học sớm quá vậy?". Ừ thì sớm! Sớm quá! Tội con! Mẹ biết mà! Ba cũng biết! Nhưng biết làm sao hơn. Con cần phải làm quen với môi trường mới, cần tiếp xúc với nhiều người khác nữa chứ không chỉ có ba mẹ, dì và các cô, rồi bà nội.
Con đi học... Nhà vắng hoe. Vắng hơn cả những gì mẹ tưởng tượng. Và trong cái xóm tĩnh mịch này thì cái sự vắng lặng này khiến mẹ nghe được cả tiếng chim vỗ cánh bay ngoài vườn. Im ắng lắm!
Mọi khi, khi con ở nhà. Hai mẹ con cứ ra ra vào vào, hết ăn rồi ngủ, hết ngủ rồi chơi... Con nghịch "dã man"...
Con bò khắp nhà,
Ráng leo trèo khắp nơi,
Ráng moi móc mọi thứ trong các ngách bé tí,
Ráng nhặt nhạnh những thứ bé ti hi và cho vào miệng
Con mở tắt tivi như người lớn
Con chơi... con ngã... rồi con khóc...
Rồi con la hét ... kiểu như tập nói
Rồi khi mẹ kêu con uống nước, không muốn uống, con bảo "Không"
Mẹ kêu con ăn, con không ăn, lắc đầu nguầy nguậy, con bảo "Không"
Con chỉ gần 12 tháng thôi mà thế đó... trả treo dữ thần hông? Rồi mai mốt nói sỏi hơn, chắc là lý sự lắm đa
Con đi học, mẹ ở nhà ráng học bài. Mẹ nhập học đã 1 năm rồi mà mọi thứ cứ như ... 1 tờ giấy trắng. Những thứ mẹ cố gắng làm được chỉ là viết các bài báo để đăng. Và may mắn, đã được 1 bài duyệt và sắp đăng.. có lẽ là 2-3 tuần nữa sẽ xuất hiện online.
Hôm nay, mẹ lại đưa con đi học. Mẹ về nhà, phơi quần áo cho con. Trời trong xanh, gió mát, tiếng chim hót ríu rít trong vườn. Xong việc, mẹ vào nhà pha ly cà phê và nhâm nhi bánh quy... Chà, lâu rồi mẹ mới có 1 ly cà phê như vậy. Mẹ thấy đời nhẹ nhàng quá đỗi.
Mẹ đã xong việc sửa chữa các bài báo và sẽ bắt tay vào tiến trình PhD của mẹ.
Mẹ tìm tài liệu và hệ thống lại các tài liệu mẹ đã có...
Mẹ cố gắng tập trung học ... nhưng sao thấy có gì thiếu vắng... Mẹ lại nhớ con gái nhỏ rồi...
Yêu con! Ráng học ngoan con nhé!
Ba đi làm về, ba mẹ sẽ đến đón con. Yêu con gái!

Melbourne, 17/11/2017
Từ An