Lâu lâu muốn viết 1
cái post hơi dài.... để trả lời cho câu hỏi: "Cuộc sống bên đó thế
nào?".
Đây là câu hỏi mà ai
cũng hỏi mình khi mình về VN sau 4 năm liên tục không về.
Đợt rồi, mình về VN 2
chuyến liên tục, chủ yếu là để lấy số liệu cho đề tài. Mỗi chuyến đi 6 tuần.
Chuyến thứ 1 cách chuyến thứ 2 cũng 6 tuần. Đi về như TÊN BẮN. Do số lượng công
việc nhiều, rồi thêm con bé không chịu ăn đồ VN, rồi sốt, rồi bầu bì, nên mình
rất mệt và không có nhiều thời gian cho người thân, bạn bè. Những lời hứa hẹn
"khi nào về VN sẽ alo" đều bị "giả lơ" gần hết :D. Nếu có
hẹn hò được ai thì cũng không ngồi lâu được.
Và khi bị hỏi:
"Cuộc sống bên đó thế nào?" Mình đều trả lời: MÌNH NHƯ CON CHUỘT SA
VÀO CHĨNH GẠO!
Vì sao?
Ai cũng biết
mình đang mắc cục nợ rất bự, NHƯNG nợ bên này KHÔNG CÓ CHẾT (haaaaaa). Vì mình
không bị đòi ráo riết, không căng thẳng. Tuỳ tình hình tài chính mà trả nợ. Chả
ai đe doạ hay ráo riết “săn lùng” như ở đâu đó.
Cuộc sống của
mình chưa có dư giả gì nhưng không đến mức phải QUÁ LO cho bữa ăn ngày hôm sau.
Hộ nhà mình chỉ có 1 nguồn thu nhập (lâu lâu còn bị thất thu do thất nghiệp),
nhưng mức trợ cấp chính phủ dành cho các hộ nghèo, thất nghiệp cũng không đến mức
phải bị ĐÓI.
Y tế thì đi khám
bác sĩ hoàn toàn miễn phí. Trẻ em thì được chính phủ cho $1000 để đi khám răng.
Khi trẻ đi nhà trẻ, hoặc mẫu giáo, tuỳ tình hình tài chính của gia đình mà được
chính phủ hỗ trợ. Như hộ nhà mình thì là thuộc diện “hộ nghèo”, nên Anna đi học
được giảm tới 85% học phí nhà trẻ. Anna đi học 4 ngày/ tuần nhưng chỉ đóng phí
có khoảng $75/tuần thôi. Nếu mà gia đình có thu nhập cao thì phải trả toàn bộ
phí, 1 ngày chắc cũng cỡ $120 (tuỳ vào loại hình nhà trẻ).
Thêm nữa, do nhà
mình là hộ nghèo, nên được chính phủ cấp thêm 1 cái thẻ Health Care (tạm gọi là
thẻ chăm sóc y tế). Trên thẻ, có tên toàn bộ các thành viên trong gia đình
mình. Có thẻ này, khi đi mua thuốc, cả hộ nhà mình sẽ được giảm giá tới mức thấp
nhất. Ví dụ như mình mua thuốc gần đây nhất là giảm tới 98%. Chỉ trả có 2%
thôi. Cho nên, vụ ốm đau thì không phải quá lo lắng chuyện “không có tiền đi
bác sĩ hoặc mua thuốc”.
Rồi khi có thẻ
Health Care, nhà mình còn được giảm giá khi: trả tiền thuế đường (cho xe), trả
tiền ga, điện, nước.
Hộ nghèo mà ở
nhà thuê thì còn được chính phủ hỗ trợ thêm tiền thuê nhà. Tuy không nhiều
nhưng đó cũng là 1 mức hỗ trợ đáng quý.
Úc có những
chương trình quốc gia riêng dành cho từng loại đối tượng. Cái này mình không
tìm hiểu kỹ nhưng mình tin chắc là sẽ có rất nhiều chương trình. Ví dụ:
Chương trình dịch
vụ quốc gia về bệnh tiểu đường, gọi tắt là NDSS (https://www.ndss.com.au/). Những bệnh nhân
bị tiểu đường ở Úc sẽ được tư vấn, cung cấp các dụng cụ y tế cần thiết miễn
phí, và mua 1 vài loại dụng cụ y tế ở mức giá ưu đãi.
Chương trình bảo
hiểm quốc gia về người khuyết tật, gọi tắt là NDIS (https://www.ndis.gov.au/). Cái này mình
đang được hưởng lợi. Thực sự mà nói, mình chưa bao giờ nghĩ là mình ĐƯỢC QUAN
TÂM QUÁ MỨC như vậy. Khi mình chưa là thường trú nhân, mình đi bác sĩ gia đình
thì bác sĩ cứ kêu mình nộp đơn vào NDIS. Nhưng mình không làm và cũng không tìm
hiểu, vì mình nghĩ đơn giản là “chưa có đóng góp thì chưa hưởng lợi”. Nhưng thư
từ NDIS cứ gửi về nhà mình và kêu mình điền hồ sơ rồi gửi trả lại. Nhiều lần
quá, nên mình làm. Lần đó mình bị từ chối vì không đủ tiêu chuẩn. Rồi khi mình
có thường trú nhân thì tự động đi làm theo lời khuyên của bác sĩ. Vào chương
trình NDIS, mới thấy hết được sự quan tâm KINH KHỦNG của chính phủ dành cho
công dân của họ. Trong chương trình này, mỗi 1 người khuyết tật sẽ được 1 người
lên kế hoạch (planner). Planner này sẽ tìm hiểu ngọn ngành về tình hình khuyết
tật và khả năng của người khuyết tật. Thật sự là RẤT CHI TIẾT. Sau đó, planner
sẽ lập kế hoạch tài chính và chi tiết cần hỗ trợ sao cho phù hợp với từng loại
dạng tật. Sau khi kế hoạch được duyệt và số tiền đã được cung cấp, kế hoạch đi
vào giai đoạn thực thi. Tuỳ mỗi người mà họ chọn cách quản lí tài chính và kế
hoạch. Kế hoạch này sẽ được đánh giá lại theo từng năm.
Riêng mình, sau
khi plan được duyệt thì plan của mình được chuyển qua cho 1 người khác để đánh
giá cụ thể hơn khả năng tiếp cận của mình. Người này được gọi là occupational
therapist (OT). OT của mình đến tận nhà mình để xem xét cách mình sinh hoạt. Ví
dụ như:
Xem nhà tắm: có
thuận tiện cho mình không? Có cần dụng cụ hỗ trợ khi tắm không? Phòng tắm có cần
thảm chống trơn không? Mình có cần ghế khi tắm không?
Xem phòng ngủ:
giường có cao không? Có thuận tiện không? Khi đi ngủ hoặc đứng dậy thì có cần hỗ
trợ gì không?
Xem cái phòng
mình học: có được bố trí thuận lợi không? Có trở ngại gì không?
Xem WC: có thuận
lợi cho mình khi đứng lên ngồi xuống không? OT còn yêu cầu mình làm cái tư thế
đứng lên và ngồi xuống để OT xem là mình có thực sự dễ dàng khi dùng WC không?
Cá nhân mình thì thấy “à, có khó gì đâu, chỉ là hơi khó chút xíu xiu, vẫn chấp
nhận được”, NHƯNG OT thì không chịu. OT bảo là có nguy cơ bị té khi đứng lên ngồi
xuống. Vì WC nhà mình không có tay vịn. Và OT đề nghị lắp cái tay vịn vào đó.
Mình bảo cái này nhà thuê nên ngại việc làm hỏng nhà người ta. Thế là OT đề nghị
cái khung hỗ trợ, bao xung quanh cái bồn cầu, giúp mình vịn vào đó để đứng lên
ngồi xuống được dễ dàng. Và thực, thuận lợi hơn rất nhiều. Đó là cái mà mình chả
bao giờ nghĩ tới!
Xem trước nhà
mình: có mấy bậc tam cấp, và có cần gì hỗ trợ không? OT đã nghĩ đến phương án lắp
cái máng trượt để mình dung xe lăn nhưng do sân trước không có nhiều không gian
nên không gắn.
Xem sau hè nhà
mình: có cần gắn gì không để hỗ trợ mình đi ra đi vào? OT muốn gắn cái máng trượt
ở sân sau cho mình dùng xe lăn đi ra đi vào, nhưng do đây là nhà thuê nên OT bảo
là sẽ gắn cái máng di động, khi cần thì bê vào, khi không dùng thì để sang 1
bên. Nhưng cái ý tưởng này toàn là do OT nghĩ ra, chứ thực sự thì mình cũng
không nghĩ tới nó. Mình chỉ nghĩ đơn giản là: nếu cấn dùng xe lăn thì nhờ ba
Anna hỗ trợ thôi. Nhưng OT bảo là mình cần phải độc lập trong cuộc sống, cho
nên, phải gắn cái máng trượt, vì ba Anna không phải lúc nào cũng có ở nhà.
Xem việc mình đi
siêu thị như thế nào?
Xem xét cái xe của
mình như thế nào? Rồi đo đạc các thứ để chuẩn bị cho 1 kế hoạch hỗ trợ cho việc
đi ra ngoài xã hội của mình 1 cách độc lập…. (Cái này mình sẽ kể thêm sau khi kế
hoạch hoàn thành)
Chi phí cho OT
làm những việc này không hề rẻ, gần $200/giờ. Mà để đánh giá toàn bộ những việc
đó, rồi thêm làm báo cáo cho NDIS nữa nên không thể ngày 1 ngày 2 là xong. Cho
nên, phần OT sẽ tiêu tốn 1 mớ tiền của chính phủ. Thế mới thấy, mỗi 1 cá nhân
mình thôi mà đã tiêu tốn 1 khoảng kha
khá rồi, trong khi đó, người khuyết tật ở Úc cũng nhiều (3,96 triệu người) và
đa dạng.
Nói ra chỉ để thấy
rằng chính phủ Úc quá quan tâm đến công dân của mình. Thành ra, nhiều khi, mình
thấy nhiều người có tính ỉ lại. Như mình thì sinh ra và lớn lên ở cái vùng gian
khó, quen với việc phải TỰ VƯƠN LÊN, nên khi có những khó khăn, việc đầu tiên
là nghĩ cách tự giải quyết. Còn 1 số công dân ở đây thì “có vẻ đã quen sự bảo bọc”,
nên đôi khi lười và chực chờ vào sự hỗ trợ.
