Khái niệm trẻ em ở
đây có thể hiểu là trẻ dưới 12 tuổi. Đây được xem là giai đoạn đầu tiên mà con
người bắt đầu có sự tiếp cận với thế giới và hoà nhập vào môi trường xã hội
loài người. Xét ở góc độ tâm lý học, trẻ em lứa tuổi này trải qua hai giai đoạn
phát triển là giai đoạn tìm hiểu thế giới xung quanh và giai đoạn nhập với xã hội.
Do đó, những sự thay đổi dù là rất nhỏ cũng có thể để lại những hệ quả lâu dài
về sau.
Trong tình huống của
nhân vật, phụ huynh nên khuyến khích con rằng: “Con đã làm đúng” và phụ huynh cần
giải thích rõ với con “vì sao con không được phép méc cô giáo việc các bạn quay
bài”. Con trẻ tuy ngây thơ nhưng con sẽ cảm thấy hài lòng nếu mẹ có giải thích
lý do thoả đáng. Chẳng hạn như: nếu con làm vậy thì con sẽ gặp nguy hiểm với
đám bạn xấu. Bọn nó có thể đánh lén con..... Ở đây, người mẹ có nói “Hãy để mẹ
méc cô giáo” thì người mẹ nên thực hiện lời nói của mình là “méc cô giáo dùm
con”. Và sau khi méc cô giáo xong thì mẹ cũng nên chia sẻ với con là “mẹ đã méc
cô rồi!”. Như vậy, con trẻ sẽ thấy yên tâm hơn và tự tin hơn về hành động của
mình.
Xã hội xưa nay vẫn
xem “trung thực” là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá nhân cách
con người. Chính vì vậy, dạy trẻ nói thật vẫn là điều hết sức quan trọng trong
việc định hình nhân cách con trẻ. Và dạy con nói thật như thế nào là đúng cách?
Việc đơn giản nhất là chính bản thân người lớn phải “làm gương trong việc nói
thật”, và điều đặc biệt quan trọng là “đừng bao giờ nói dối con trẻ”. Người lớn
đừng tưởng trẻ mau quên mà luôn nói dối con trẻ để “chống chế” trong một vài
tình huống nào đó. Nghĩ thế là một sai lầm! Trẻ con có trí nhớ vô cùng tốt.
Tôi còn nhớ, tôi
có một đứa cháu 6 tuổi. Mẹ cháu đi chợ,
cháu muốn ở nhà chơi nhưng nhà không có ai trông cháu, nên mẹ mới bảo rằng:
“Con đi chợ với mẹ, mẹ mua cho đôi dép mới”. Nghe dép mới, cháu hí hửng vâng lời
và đi theo. Sau khi mua đủ các loại thức ăn, hai mẹ con ra về. Chưa ra khỏi cổng
chợ, cháu khóc đòi đôi dép. Mẹ cháu nhất quyết không mua và bảo rằng: “Con có
nhiều rồi, hôm khác mẹ mua cho!”. Cháu cứ khóc và nói suốt đoạn đường đi từ chợ
về nhà: “Lớn mà dụ con! Lớn mà dụ con!”. Rõ ràng, trẻ biết được rằng “người lớn
không nói thật”.
Với một câu chuyện
khác, một hôm, tôi dẫn đứa cháu 4 tuổi đi siêu thị. Đến gian hàng kẹo, cháu đòi
ăn socola. Tôi bảo: “Về nhà dì cho ăn, dì có ở nhà rồi”. Thế là cháu không đòi
nữa. Nhưng khi về nhà, cơm nước xong, cháu lại hỏi: “Cho con kẹo đi, dì nói rồi
mà, cho con kẹo”. Thật sự, tôi cũng bất ngờ khi cháu nhắc đến socola, vì lúc
tôi bảo với cháu nhà có kẹo, tôi chỉ nghĩ rằng “nói cho qua”. Ai ngờ đâu, cả đêm
cháu khóc đòi mẹ “lấy kẹo cho con”. Chính vì vậy, muốn trẻ nói thật, người lớn
chúng ta cần phải là người nói thật.
Tuy nhiên, để trẻ
biết “Cái nào nên nói thật và cái nào không nên” thì không hề đơn giản. Ngay cả
bản thân những người lớn như chúng ta cũng mắc phải sai lầm vì những điều nói
thật không nên nói. Vậy thì tại sao phải bắt những đứa trẻ nhận diện “tình huống
nào nên nói thật và tình huống nào không?”. Như vậy là quá sức với con trẻ. Mục
tiêu quan trọng với trẻ giai đoạn này là ngoan ngoãn, biết nghe lời.
ThS Nguyễn Thị Từ An
04 tháng năm năm 2014
No comments:
Post a Comment